Ter Strepewandeling

8km

 

Themawandeling in Middelkerke over het ontstaan van Middelkerke op de landgeul Testerep. Met o.a. de Dronkenput, Walraversijde (verdwenen vissersdorp) en het beschermd vissershuisje in de Duinenweg.

 

Eerst wordt een kaart getoond met de gehele route. Het driehoekje is het startpunt.

Daarna wordt de route in delen besproken en worden er gedetailleerde kaarten getoond.

 

 

 

 

55 m

 

 

1

Hotel 'Continental'

Dit voormalige hotel 'Continental' is nu in gebruik als logement en mess voor officieren. Het gebouw werd als monument beschermd in 2001. De voormalige naam van het hotel valt nog af te lezen uit de grote betonnen letters op de gevel. Hotel Continental werd ontworpen in 1920 als een symmetrisch gebouw in eclectische stijl. De symmetrie werd echter algauw verbroken door een uitbreiding. De twee traveeën uiterst rechts zijn namelijk een toevoeging van een vijftien jaar na de initiële bouw, een bewijs van de populariteit van het kusttoerisme in de vroege twintigste eeuw.
Meer informatie

 

 

55 m

2

Villa Cogels

Deze villa is een antivoorbeeld geworden van de monumentenzorg. Deze Belle Epoque-villa werd slechts beschermd op het moment dat de bouwvergunning voor het achterliggende appartementsgebouw eigenlijk al was goedgekeurd. Hierdoor werd enkel de gevel bewaard en werd er achter en boven deze gevel een nieuw appartementsgebouw opgetrokken. Een compromis waarmee men onmogelijk gelukkig kan zijn... De rijke gevel is bijna volledig opgetrokken uit blauwe hardsteen en doet vermoeden dat ook het interieur de moeite waard moet zijn geweest. De naam van de villa verwijst rechtstreeks naar de Antwerpse bouwheer, baron Cogels. Deze baron liet dit pand optrekken als buitenverblijf aan de kust, rond 1900. De architect signeerde zijn ontwerp op de gevelsokkel: CDR Trooff. De florale zweepslagmotieven op de sierhekken van de balkons en de keramiektegels op de verdiepingen zijn duidelijk geïnspireerd op de art nouveau. De imitatiebossage op de gelijkvloerse verdieping en de ajuindakbekroning van de erker zijn dan weer eerder eclectisch.
Meer informatie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.8 km

3

Schapenweide

De Schapenweide in Middelkerke wordt vandaag begraasd door ezels. Schapenteelt was in deze regio vrij belangrijk, dat leren we onder meer uit toponiemen zoals de Schaperie en het Schaepkot. In documenten vinden we ook de term 'berquariae' vaak terug aan de kust. Een berquaria was een vercijnsde schaapsboerderij, dit wil zeggen dat de eigenlijke eigenaar de graaf van Vlaanderen was, die de grond met boerderij in leen uitgaf aan iemand anders. In ruil hiervoor werd een zilverbelasting betaald. Schapen brachten niet alleen wol op, maar ook vlees, leder en andere afgeleide producten. Ook hiervan vinden we sporen terug in oude documenten : zo is er sprake van een 'Dode Lamtiende', een soort rente die schapenkwekers op grafelijke grond moesten betalen uit de opbrengst van het slachten van lammeren. De gronden van de graaf van Vlaanderen werden het meeste gebruikt voor schapenteelt, maar daarnaast was het ook voor verschillende abdijen een bron van inkomsten. De afgeleide producten wonnen vooral aan belang vanaf de twaalfde eeuw, toen onze markt beconcurreerd werd door Engelse wol, die kwalitatief beter was dan de Vlaamse. Lang voor de bedijkingen aanvingen, was er al bewoning en activiteit op de schorren: onder meer schaapshoeders vonden dit een geschikte plek voor hun kuddes. Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommige schaapsboeren zich hier ook na de bedijkingen gingen vestigen. De eerste bedijkingen die een duidelijk economisch nut suggereren, waren dan ook de ringdijken rond Westende, Stene, Slijpe en Middelkerke. Deze gaan waarschijnlijk terug tot minstens de 10de eeuw. Het zijn dijken die letterlijk 'rond' een centrum aangebracht zijn, met de bedoeling het omsloten gebied te beschermen, waarin zich dan hooiland of vee bevond. Het spreekt voor zich dat dergelijke dure ingrepen meestal op initiatief gebeurden van de rijkeren van de samenleving. Hier gaat het waarschijnlijk om de graaf van Vlaanderen. Helaas zijn deze ringdijkstructuren de dag van vandaag zo goed als onzichtbaar geworden in het landschap. Er is ook een paddentunnel aanwezig, om padden zonder gevaar de weg te laten kruisen.
Meer informatie

 

 

5.11 km

4

Duinenweg

De Duinenweg is onderdeel van het tracé van de vroegere Gravejansdijk. Vandaag is een deel van de Duinenweg beschermd als landschap. Tussen de bebouwing door en aan de straatuiteinden zijn namelijk nog vrij ongeschonden duinen bewaard gebleven. Tot de 19de eeuw was deze weg de belangrijkste landverbinding tussen de omliggende dorpen. Vandaag zijn de dijken en duinen nog steeds belangrijk. Zonder deze zouden onze kustdorpen en -steden opnieuw in zee verdwijnen. Dijken bouwen en de getijdengeulen uit het landschap proberen buitensluiten, is niet zonder belangrijke gevolgen gebleven. Een van de meest ingrijpende gevolgen was (en is) de erosie van de kustvlakte. Nu er geen getijdengeulen meer zijn, is de zee verplicht te breken op het strand en kan ze het land nergens meer binnendringen. Hierdoor verdwijnt er dagelijks een stukje van onze zandstranden in zee. Om dit op te vangen, voert men vandaag de dag vreemd zand aan. Niet alleen hapt de zee bijna letterlijk zand uit de vloedlijn, er gaat ook kust verloren door duinverstuivingen. Deze leidden vermoedelijk al in de 13de eeuw tot de aanleg van de eerste zeedijken áchter de duinengordel, om het land te beschermen tegen het verstuivende duinzand. De vroegste vermelding van een zeedijk in Kamerlings Ambacht dateert uit 1277. Toch waren deze dijken niet voldoende om het land te beschermen: door verschillende stormvloeden verdween er enorm veel land in zee tijdens de 14de eeuw. Daarom liet graaf Filips de Stoute later een nieuwe dijk aanleggen, die later de Gravejansdijk genoemd zou worden.
Meer informatie

 

 

 

 

 

5.55 km

5

Vissershuisje

Dit idyllische vissershuisje is een beschermd monument. Het werd in de late 19de eeuw gebouwd in een uitgegraven stuk duin. Ooit moeten er in de buurt tientallen dergelijke woningen gestaan hebben, er verdwenen er echter veel naarmate de visvangst grootschaliger werd en vissers meer en meer gewone arbeiders werden. Er was steeds minder nood aan specifieke visserswoningen, waar men in een stal naast de woning zelf de vis kuiste, bewaarde en soms ook verkocht. Bij het vissershuisje aan de Duinenweg is de stal links tegen de gevel aangebouwd. Blijkbaar was de bewoner van dit vissershuisje ook een duivenliefhebber: in de rechtergevel zijn nog gaten zichtbaar die de duiven toegang gaven tot een duiventil.
Meer informatie

 

 

 

 

 

6.66 km

6

Dronkenput

Eind van de 19de eeuw werd deze betonnen watervergaar- en waterzuiveringsbak gebouwd om de badplaats tijdens de zomermaanden van vers drinkwater te voorzien. Het water zou aangevoerd worden uit het kanaal Nieuwpoort-Plassendale. Het zou echter nooit zover komen, want nog voor de ingebruikname stak de natuur hier een stokje voor. Door een stijging van de grondwatertafel werd de ene zijde van het gebouw omhoog geduwd. Het resultaat is dat het gebouw met een helling van 12° uit de grond omhoog kwam steken. Alle pogingen om de bak terug in de bodem te doen zinken, mislukten. Uiteindelijk werd beslist de waterbak niet af te breken omdat dit te duur was. Onverwachts groeide de put echter uit tot toeristische attractie. Haar naam kreeg ze door het dronken gevoel dat men krijgt wanneer men de trappen in de put afdaalt. De scheve constructie en de waterspiegel hebben een onverwacht effect op het evenwichtsgevoel. Reeds in 1918 verscheen de Dronkenput op prentbriefkaarten en in 2002 werd de put als monument beschermd. Ook vandaag is het nog steeds een populaire tussenstop, al vraagt men wel vooraf telefonisch te reserveren (059/303013).
Meer informatie

 

 

7.19 km

7

Gemeentehuis Middelkerke

De gemeentediensten van Middelkerke waren tot de Eerste Wereldoorlog steeds te vinden in de pastorie. Toen dit gebouw echter vernield werd tijdens WO I, besloot men een apart gebouw hiertoe op te trekken. Dit gebeurde in 1924, het ontwerp werd getekend door architect Van Damme. Het werd een eclectisch ontwerp, er zijn dus elementen van verschillende historische bouwstijlen in te herkennen. Zo heeft men in de zijwanden van de inkomhal zitbanken in nissen in de zijwanden ingewerkt, net als in middeleeuwse kastelen de gewoonte was. De ramen op de gelijkvloerse verdieping vertonen nog invloed van de art nouveau en de raadszaal op de bovenverdieping is in neorenaissancestijl versierd. In de gangen van het gemeentehuis zijn sinds kort historische affiches opgehangen, die ooit in de stad gedrukt werden voor gelegenheden zoals tentoonstellingen, rommelmarkten, bals... Bent u geïnteresseerd in kustaffiches, vergeet dan zeker het museum Kusthistories te bezoeken!
Meer informatie

 

 

7.19 km

8

Sint-Willibrorduskerk

De parochiekerk van Middelkerke heeft een lange geschiedenis. Waarschijnlijk werd ze reeds in de 12de eeuw gebouwd, meer bepaald als eigenkerk van de grote hofstede die er recht tegenover lag (ten zuiden). Deze hofstede lag op ingepolderde geulgrond die de eigenaar huurde van de kanunniken van Sint-Donaas. De kanunniken hadden de grond waarschijnlijk eveneens in de 12de eeuw verworven van de graven van Vlaanderen. Deze eerste kerk werd waarschijnlijk gedeeltelijk vernietigd tijdens de godsdienstoorlogen van de 16de eeuw. Enkel de zuidbeuk en de westtoren worden in de 17de eeuw hersteld. In de 19de eeuw wordt de kerk volledig gesloopt en in neogotische stijl heropgebouwd. Ook deze fase blijft niet lang behouden: tijdens de Eerste Wereldoorlog is de kerk een mikpunt voor geallieerde oorlogsschepen en artillerie uit Nieuwpoort. De Duitse genietroepen dynamiteren de resten in 1915. Kort nadien wordt de kerk heropgebouwd naar ontwerp van architect G. Van Damme. Het is een vrij getrouwe reconstructie van de neogotische toestand. Al in 1935 wordt de kerk uitgebreid naar het zuiden toe: er komt een volledig nieuwe vleugel in neoromaanse stijl. Ook wordt er een neogotisch noordportaal bijgeplaatst. Opnieuw is het architect Van Damme die voor het ontwerp instaat. De oude kerk wordt als verlenging van het schip van de nieuwe kerk bewaard. In de buurt vertelt men dat de 17de eeuwse toren ooit dienst deed als vuurtoren. Bovendien bevindt er zich een mirakuleus kruis in de kerk, dat vandaag een ereplaats gekregen heeft. Het kruis werd tijdens de Beeldenstorm op het strand begraven om niet door de protestanten vernietigd te worden. De zee bracht het kruis echter in 1657 terug aan de oppervlakte. Het kruis was gered... Voor de vissers die het beeld aantroffen, was dit een mirakel. Vandaar dat de kerk dus ook een bedevaartfunctie heeft. Ten oosten van de kerk bevindt er zich een monument ter ere van de slachtoffers van de beide wereldoorlogen.
Meer informatie

 

 

7.6 km

9

Park van Middelkerke

Dit is het Park van Middelkerke (zie verder op onze website: bezienswaardigheden: Normandpark)
Meer informatie

 

 

 

7.69 km

10

Atlanta

In 2002 werd dit hoekpand als monument beschermd. Het is een hotel, zoals men op de borstwering kan aflezen. Het werd ontworpen door architect Vereecke uit Middelkerke. De vormgeving is zeer typisch voor het interbellum. De afgeronde hoek van het gebouw, de speelse opeenstapeling van de drie kleine, ronde ramen en de horizontaliserende lijnvoering zijn allemaal elementen die de architectuur van de nieuwe zakelijkheid vorm gaven. De plint is versierd met zwarte siertegels en ook de gele baksteenkleur is een breuk met de tot dan toe gangbare rode bakstenen. Zowel wat de vorm als wat de materialen betreft, is dit dus een voorbeeld van vernieuwende architectuur uit de jaren 1930.
Meer informatie

 

 

7.69 km

11

Burgerhuizen 'Le Pignon' en 'La Bagatelle'

De burgerhuizen "Le Pignon" en "La Bagatelle" zijn als monument beschermd sinds 2002 wegens hun historische en socio-culturele waarde. Het zijn inderdaad twee typische voorbeelden van burgerhuizen die de wereldoorlogen vrij intact overleefd hebben. De aanpassingen die eraan gebeurden in de jaren 1920 behielden het karakter van de oorspronkelijke situatie uit 1889. De beide gebouwen werden tegelijkertijd gebouwd voor baron Mathieu de Crombrugghe de Looringhe. Ze zijn grosso modo ontworpen als mekaars spiegelbeeld. Een van de grootste vormelijk verschillen is dat waar "Le Pignon" een stenen uitbouw voor de erker heeft, dit bij "La Bagatelle" beperkt gebleven is tot een houten exemplaar dat enkel op de verdieping is uitgewerkt.
Meer informatie

 

 

7.78 km

12

Omnia Automobile garage

De Leopoldlaan was lange tijd de belangrijkste verkeersader van Middelkerke. Een beter locatie kon men dus nauwelijks uitkiezen voor dit pompstation en garagebedrijf. Op de gelijkvloerse verdieping bevond zich de werkplaats, erboven de woning van de uitbater. Het complex werd in 1924 ontworpen door architect Deleye. Ondanks het feit dat het hier een vrij functionele architectuur betreft, is er aandacht besteed aan vorm, kleur en ritme. Verschillende elementen verwijzen hier naar de art decostijl. Zo is de voorgevel volledig bekleed met gele faiencetegels, waarin bruine tegels voor de ritmering zorgen. Het gebouw was dus tegelijk werkplaats en uithangbord van het bedrijf, een fenomeen dat we bijvoorbeeld ook terugvinden in de bekende Citroëngarage in Brussel. Tijdens het interbellum werden er verschillende benzinepompen en brandstoftanks bijgeplaatst, wat het succes van het autogebruik en van de kuststad in het algemeen aanduidt. Ook werd er in 1928 een volume bijgebouwd, waar parkeerboxen ter beschikking werden gesteld van auto-eigenaars die hun wagen ergens veilig wilden stallen.
Meer informatie

 

 

7.78 km

13

Kusthistories

Het gebouw werd in 2001 beschermd en dient nu als interactief museum voor de geschiedenis van het kusttoerisme. Dit voormalig postgebouw werd in 1926 in een sober eclectische stijl opgetrokken naar ontwerp van architect M. de la Croix. Het valt op door zijn verhoogde begane grond: boven het straatniveau zijn de kelderopeningen zichtbaar. Op het afgeronde balkon van de hoekpartij is nog de posthoorn aanwezig. Ook de vermeldingen aan de publieks- en dienstingang en de aanwezigheid van een uurwerk en brievenbussen verraden nog de oude bestemming van dit gebouw. Op de gelijkvloerse verdieping bevond zich het postkantoor, de postmeester woonde boven zijn werk, op de eerste verdieping.
Meer informatie

 

 

 

home